Amortismanın tanımı ve Muhasebe kayıtları
Amortisman Tanımı: Amortisman, duran varlıkların, aşınma, yıpranma veya eskime payını ifade etmektedir.
- Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması
- Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması
- İktisadi kıymetin değerinin 1.200 TL’yi (2019 yılı için) aşması
Amortisman Tanımı: Amortisman, duran varlıkların, aşınma, yıpranma veya eskime payını ifade etmektedir.
İşletmeler kullanmak üzere aldığı maddi duran varlıkları normal şartlarda bir yıldan daha uzun sürelerde kullanırlar. Bu nedenle, maddi duran varlıkların ekonomik ömrü boyunca gider yazılması gerekir. Böyle yapılarak maddi duran varlık kullanıldığı muhasebe dönemlerine dağıtılarak gider yazılmış olur ve muhasebenin dönemsellik kavramı yerine getirilir.
Amortisman Ayırma Şartları:
- İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması- Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması
- Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması
- İktisadi kıymetin değerinin 1.200 TL’yi (2019 yılı için) aşması
VUK’un 315. maddesine göre mükellefler, amortismana tabi iktisadi kıymetler için Maliye Bakanlığınca iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınarak tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden amortisman hesaplayacaklardır.
Amortisman Tutarının Hesaplanması: En çok kullanılan amortisman yöntemleri: normal amortisman yöntemi ve azalan bakiyeler yöntemidir.
1. Normal amortsiman yöntemi: Eşit tutarlı amortsiman yöntemi olarak ifade edilmektedir. Bu yönteme göre amortisman tutarı maddi duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanır veya tutarın ekonomik ömüre bölünmesiyle hesaplanabilir.
Örnek: İşletme 10.000 TL değerinde bir demirbaşı almıştır. KDV % 18 hariç. Demirbaşın ekonomik ömrü 5 yıldır. Amortisman hesaplamasını ve muhasebe kaydını yapınız.Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür
Alıntı:1 / 5 = 0,20 yani % 20 dir.
10.000 x % 20 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı
veya;
Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür
Alıntı:10.000 / 5 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı
Dönem sonundaki muhasebe kayıdı:
Maddi Duran Varlıkların Satılmasında Amortisman: Bu varlıklar satılırsa, maddi duran varlığa ilişkin birikmiş amortisman hesabıda kapatılır. Varlığın satışından kâr elde edilirse 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabına alacak olarak kaydedilir, zarar meydana gelirse ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına borç olarak kaydedilir.
Örneğin devamı: İşletme ertesi yıl aldığı demirbaşı 7.500 TL ye satıyor. KDV % 18 hariç.
Örneğin devamı: İşletme ertesi yıl aldığı demirbaşı 7.500 TL ye satıyor. KDV % 18 hariç.
* 7.500 x %18 = 1.350
* 7.500 + 1.350 = 8.850
* 7.500 + 1.350 = 8.850